Er is een aantal gebieden in Nederland waar ik graag terugkom. Smallingerland in Zuidoost Friesland is er daar een van. De directe aanleiding voor dit bezoek is ‘Licht op Drachten’, een lichtkunstfestival in Drachten dat ik graag wil meemaken. En als je hier dan toch in de buurt bent, dan kan je natuurlijk ook wel even een blokje om fietsen in Smallingerland.
Fietstocht ‘Drijvende krachten’
Na een reis van iets meer dan 3 uur melden mevrouw Vakantaseren en ik ons op zaterdagmiddag bij Halfords in het centrum van Drachten. We hebben hier twee e-bikes gehuurd voor dit weekend. In de eerste plaats om een paar mooie fietstochten te kunnen maken in Zuidoost Friesland, maar ook om mobiel te zijn tijdens ons bezoek aan ‘Licht op Drachten’.
Op de site ´In Smallingerland´ kunnen we kiezen uit diverse mogelijkheden voor een blokje om per fiets in dit gebied. Omdat het vandaag de laatste dag is dat een bepaald pontje dit jaar nog vaart, kiezen we voor de route met die overtocht. Die tocht heet ‘Drijvende krachten’ (37 kilometer), een naam die in meerdere opzichten treffend gekozen is. Het verwijst naar ondernemende en innovatieve mensen in Drachten en omgeving, vroeger en nu. Maar ook naar de bouw van skûtsjes (in eerste instantie bedoeld om turf te vervoeren), waarin Drachten een belangrijke rol heeft gespeeld. De meeste van deze unieke zeilschepen zijn namelijk hier gebouwd.
Onderweg kun je korte filmpjes bekijken waarin Age Veldboom een toelichting geeft bij bijzondere locaties. Ik heb Age een aantal jaren terug leren kennen tijdens een boottocht met zijn aak in de Alde Feanen. Als er iemand een drijvende kracht is in Smallingerland, dan is hij het wel. En bovendien is hij een geboren verteller.
Blokje om in Smallingerland
We starten onze fietstocht in Drachten bij het museum Dr8888, toevallig ook het startpunt van ‘Licht op Drachten’ vanavond. Even later rijden we via de Passantenhaven door de buitenwijken van Drachten. Ik zie hier mooie huizen aan het water liggen, vaak met een bootje erbij. Helemaal niet verkeerd om hier te wonen.
We hebben trouwens vandaag echt mazzel met het weer, het is zonnig en er staat niet te veel wind. Wel zo fijn in het open landschap. Via de app volgen we de route en ik besluit om de filmpjes met Age later in het hotel op mijn gemak terug te kijken zodat we nu lekker door kunnen rijden.
Af en toe stop ik om een foto te maken van het uitgestrekte landschap. Geen snelwegen, hoogspanningsmasten of vliegtuigen. Hier heb je echt de ruimte. Een mooie stop is Windmotor de Veenhoop. Wat een heerlijk geluid maakt deze windmolen terwijl hij ronddraait. Hij doet me aan Amerikaanse films denken. Van Age begrijp ik dat ze daar ook het idee vandaan hebben.
Iets verderop komen we bij het pontje Grietman bij de Veenhoop. Het is vandaag de allerlaatste dag van het jaar dat deze veerpont nog vaart. Vanaf 1 maart start hij weer op.
Dit is bekend gebied voor ons, want vorig jaar hebben we hier vlakbij overnacht in een tiny house op camping Brêgeham en namen we dit pontje de andere kant op om te gaan zeilen bij Zeilschool de Veenhoop.
Uitkijktoren Romsicht
Aan de overkant rijden we verder en we komen uit bij een mooie uitkijktoren, Romsicht. Trouwe lezers weten inmiddels dat ik het niet kan laten om een uitkijktoren te beklimmen en binnen no-time staan we te genieten van een zeer weids uitzicht op de polder en Nationaal Park de Alde Feanen. Romsicht betekent ruim zicht, leer ik later van Age. Nou, dat klopt hier helemaal.
We rijden nu door het Nationaal Park de Alde Feanen, een van mijn favoriete natuurgebieden in Nederland. Dit Nationaal Park is zeker een van de redenen waarom ik hier graag terugkom. Eigenlijk zou we hier een tweede pontje moeten nemen, maar die vaart in deze tijd van het jaar niet meer. We moeten daardoor een beetje omrijden. In Eernewoude fietsen we even een stukje terug. Want daar ligt het Skûtsje museum van, jawel daar is ie weer, drijvende kracht Age Veldboom. Helaas is het museum vandaag gesloten.
Laatste loodjes
In Oudega maken we nog even een pitstop om bij een bakker een versnapering te kopen. Ik merk ook dat we, ondanks dat we op een e-bike rijden, toch enigszins vermoeid binnen te raken. Iets met de laatste loodjes? Zonder nog te stoppen rijden we het laatste stuk door naar ons hotel in Drachten. Het is een leuke fietstocht van iets minder dan 40 kilometer en dankzij de verhalen van Age Veldboom leer je ook interessante dingen over dit gebied.
We checken in bij het Van der Valk hotel en het valt ons meteen op hoeveel honden er in het hotel zijn. Dat is geen toeval, zo leren we via google. Er is de volgende dag een hondenshow in Leeuwarden waar meer dan 6000 honden zullen zijn. Haha, als we maar niet de hele nacht wakker gehouden worden door het geblaf.
Op onze kamer kunnen we even een uurtje bijkomen. Het plan was aanvankelijk om ergens in Drachten te gaan eten voordat we ons onderdompelen in ‘Licht op Drachten’, maar we zijn eigenlijk te moe om dat uit te zoeken. Wat doe je dan? Je eet gewoon in je hotel, al zie ik de schnitzel met appelmoes, met rood kersje in het midden, helaas niet op menu staan.
Licht op Drachten
Rond half 7 fietsen we met een gevuld buikje terug naar het Museum Dr8888. We hebben ons vooraf aangemeld voor een rondleiding met een gids langs de lichtkunstroute. Stadsgids Piet staat al klaar om iedereen welkom te heten. Het gaat allemaal op basis van goed vertrouwen want ik hoef onze tickets niet eens te laten zien. Met een man of 20 gaan we op pad. Via de binnentuin van het museum, waar we het eerste lichtkunstwerk zien.
Piet legt uit dat de route dit jaar in het teken staat van het motto ‘Licht is leven’. Via de achteruitgang van het museum verlaten we de binnentuin en lopen we door het centrum van Drachten.
Het is gezellig druk op straat. De sfeer is gemoedelijk en ik merk dat ik enthousiast ben dat we hier bij kunnen zijn. De stadsgids vertelt en passant ook over de geschiedenis van Drachten en leidt ons langs de verschillende kunstwerken. Bij het ‘Carillon’, een bekende plek voor Drachtenaren, is er een hele bijzondere installatie. Een blauw licht schijnt op het water en dankzij een rookmachine krijgt dit geheel een mysterieuze sfeer. Oh, dit is wel erg mooi.
Grote en kleine lichtkunstwerken
Er zijn hele grote, maar ook kleine lichtkunstwerken. Op twee elektriciteitskastjes zie je een speciaal voor dit event gemaakte lichtshowtje. Klein, maar fijn. Regelmatig stoppen we om te genieten van weer iets nieuws.
Er zijn ook kunstwerken te zien die door scholieren uit Drachten zijn gemaakt. In het Van Haersmapark, ongeveer halverwege de route, zie ik een van mijn meest favoriete kunstwerken van de hele route. Het lijkt wel een groot kampvuur, gemaakt met alleen maar lichtjes. Het is bijna alsof ik het iets warmer krijg. En ik ben niet de enige die dat zo ervaart, een jonge vrouw naast me zegt precies hetzelfde.
Bij een middelbare school een stuk verderop, kun je via een speciale qr-code zelf je eigen lichtshow op de gevel creëren. Heel slim en creatief bedacht. We zijn al anderhalf uur onderweg en het is koud, maar ik geniet met volle teugen. En dankzij de extra informatie van stadsgids Piet, leren we ook nog van alles over Drachten.
Papegaaienbuurt
In de papegaaienbuurt is ook iets bijzonders te zien. In deze straat zijn de huizen geverfd in de primaire kleuren bedacht door dé Theo van Doesberg. Eén woning is zelfs als museum te bezichtigen. Omdat de woningen hier zulke felle kleuren hebben, werd dit in de volksmond omgedoopt tot de papegaaienbuurt. Op de gevels van de woningen, zien we nu allerlei papegaaien geprojecteerd. Het ziet er erg grappig uit. In mijn Instagram Stories kun je dat nog eens nakijken.
Langzaam maar zeker gaan we richting het einde. Bij schouwburg de Lawei zien we het laatste kunstwerk, weer een konijn, net als bij de start. Het is inmiddels bijna 9 uur en het konijn lijkt te gaan slapen. Dat mag nu want de lichtkunstroute duurt tot 9 uur. We bedanken de gids en drinken in het theatercafé Hopper nog een slaapmutsje. Wat zullen we na deze actieve en inspirerende buitendag lekker kunnen slapen.
Prachtig pad door het bos
Na een heerlijke nacht, waarin we geen hond gehoord hebben, doen we het even rustig aan. Tijdens een uitgebreid ontbijt bespreken we onze plannen voor vandaag. Het lijkt ons leuk om een ander deel van Smallingerland te gaan verkennen dat we nog niet kennen. De weersverwachtingen zien er goed uit. Mij lijkt het leuk om wat meer de bossen in te gaan en ook onderweg te lunchen in Beetsterzwaag. Er is een route op Komoot (een navigatieplatform voor wandelaars en fietsers) die beide wensen combineert: ‘Een prachtig pad door het bos’.
We downloaden de app en checken rond 11 uur uit. De fietsen zijn gelukkig weer helemaal opgeladen in de fietsenstalling van het Van der Valk hotel. We verlaten Drachten dit keer via de zuidelijke kant en rijden al snel onder de autoweg door de polder in. Niet veel verder rijden we in een bos. Het pad is onverhard en we checken de route nog eens want dit stuk lijkt eigenlijk eerder op een mountainbike route. In de app staat gewoon dat het een fietsroute is dus we rijden verder
Toch bevinden we ons al snel op een zogenaamde ‘single track’, kenmerkend voor echte mountainbikepaden. Maar we hebben geen mountainbikes onder onze billen, dus we rijden extra voorzichtig om de fietsen te sparen. Het is overigens inderdaad een prachtig pad door het bos.
Wel stappen we af en toe voor de zekerheid af, omdat de ondergrond niet helemaal geschikt is voor onze fietsen. En die high jumps laten we vandaag ook maar even links liggen.
Lunch in Beetsterzwaag
Na zo’n anderhalf uur crossen en af en toe een stukje lopen, komen we aan in Beetsterzwaag. Het is een charmant stadje met mooie oude huizen aan de Hoofdstraat.
Bij een restaurantje gaan we naar binnen om even op te laden. Na een prinsheerlijke lunch, vervolgen we onze route.
En dan, ja dan gaat het helemaal mis. We slaan ergens af op basis van de informatie van de app en lopen vast in de modder. Dit kan toch niet goed zijn, zelfs niet met een mountainbike.
Na een tijdje aanmodderen, vind ik het wel goed. We keren om. Een tijdje later vinden we een andere afslag die wel lijkt te kloppen. Blijkbaar klopten de GPS-gegevens van de app 10 minuten eerder niet. Hoe dat kan snap ik eerlijk gezegd niet, maar we zitten weer op het juiste pad. Het laatste stuk is gelukkig over de verharde weg en we keren terug naar Drachten.
Bij schouwburg de Lawei parkeren we onze fietsen. We bekijken er nog de kunstexpositie fLUX met mooie foto’s en schilderijen over het fenomeen Licht. Een passender afsluiting van ons ‘Licht op Drachten’ weekend kan ik me niet voorstellen. Als we dan ook de fietsen ingeleverd hebben bij Halfords, zit het er op. Ik voel me nu toch wel een beetje verlicht.
‘Licht op Drachten’ erg de moeite waard
We hebben erg genoten van ‘Licht op Drachten’ en de twee fietstochten in Smallingerland. Het is heerlijk om een paar dagen buiten te zijn in een inspirerende omgeving. Ik hoop zeer dat ‘Licht op Drachten’ volgend jaar weer een vervolg krijgt, want dit lichtkunstfestival verdient dat echt wat mij betreft. En als het enigszins kan, ben ik ook weer van de partij.
Praktische informatie
Licht op Drachten is een Lichtkunstfestival dat dit jaar voor de tweede keer is georganiseerd van 22 november t/m 1 december. Hou de site ‘Licht op Drachten’ goed in de gaten om te weten of het volgend jaar ook weer plaatsvindt. Mijn enthousiasme tijdens het weekend is blijkbaar aanstekelijk want ik krijg naar aanleiding van mijn Stories op Instagram diverse reacties van mensen die er volgend jaar bij willen zijn, als het doorgaat. Je kunt al die Stories nog terugkijken op mijn Instagram-account.
De fietstochten die we hebben gedaan (en ook andere) vind je terug op Blokje om in Zuidoost Friesland. Voor ‘Drijvende krachten’ heb je de Izi app nodig, gratis te downloaden. Let op: bij deze route is er een veerpont die je echt nodig hebt om de tocht te kunnen doen. Check hier de vaartijden en -data voor je vertrek. Voor de route ‘Een prachtig pad door het bos’ vind je de beschrijving op Komoot. Overigens zou ik je bij deze route wel aanraden om dat met een mountainbike te doen. Fietsen kun je huren bij Halfords in Drachten.
Op de site van Zuidoost Friesland vind je ook tal van suggesties voor wandelingen die je in dit gebied kunt maken. En hier staat ook meer inspiratie voor andere leuke activiteiten en bezienswaardigheden. Op de site van Open Drachten vind je alles wat je wilt weten van Drachten.
Wij hebben tijdens ons weekend in Drachten overnacht in het Van der Valk hotel. Een prima hotel, met lekkere bedden, een fijne kamer en een heerlijk ontbijtbuffet.
Samenwerking
Ik was in Drachten op uitnodiging van Platform Gastvrij Smallingerland. De eindredactie was in de bekwame handen van Astrid van Unen van U-Producties.
