Tijdens onze roadtrip door Sabah, in Oost-Maleisië, brengen we een aantal bijzondere dagen door in Maliau Basin Conservation Area. Het is een van de laatste ongerepte stukjes natuur in dit deel van Oost-Maleisië, dat verder vooral wordt gekenmerkt door eindeloze palmolieplantages.
Olifantenpoep op de weg
Maliau Basin Conservation Area wordt ook wel Sabah’s Lost world genoemd en niet zonder reden. Het is een van de grootste natuurlijke schatten in deze Oost-Maleisische provincie. Het gebied beslaat ruim 58.840 hectares en er is ook een bufferzone van 132.794 hectares van bosgebied waar voorheen nog werd gekapt.
Vanaf de hoofdweg stoppen we bij een checkpoint die de toegangsweg naar het kamp markeert. De opgewekte en vriendelijke bewaker zegt dat hij ons al eerder had verwacht. Het is inderdaad al best wel laat. Dat komt omdat we die ochtend nog een flinke wandeling naar een waterval hebben gemaakt in Tawau Hills park.
Gelukkig zijn we nog net op tijd voordat het donker wordt. Het is vanaf het checkpoint nog ongeveer drie kwartier rijden naar het kamp zelf. De weg lijkt er, in tegenstelling tot de rest van de route die dag, goed uit te zien. Maar na een minuut of tien zien we ook hier flinke gaten in de weg. Soms is de weg helemaal verzakt en gaapt er een diepe kuil waar voorheen het asfalt is geweest. Rustig aan, luidt het devies.
Onderweg zien we ook regelmatig grote drollen liggen, olifantenpoep? Daar lijkt het sterk op en we houden onze ogen goed open om niet plotsklaps op zo’n woudreus te knallen. Maar helaas komen we er geen tegen.
Om 11 uur gaat de stroom uit
Net voor het donker komen we aan en checken in bij de receptie. Die is gevestigd in een mooi open houten gebouw. Na het inchecken, laat ranger Mius ons de kamers zien waar we de komende drie nachten zullen verblijven. Onze ruimtes bevinden zich in het zogenaamde resthouse. We zijn aangenaam verrast! Het zijn mooie ruime kamers met een eigen balkon, plafondventilator, eigen badkamer en grote bedden. Er staan ook een noodlamp en losse ventilator. Mius legt uit dat om 23.00 uur de stroom uit gaat in het hele kamp. Via een noodstroomsysteem kunnen we dan nog gebruik maken van de opgeladen lamp en fan.
Rond zeven uur worden we verwacht bij het eten. Via houten loopbruggen komen we bij het restaurant met een buffet waar we zelf op kunnen scheppen. Vanavond eten we een heerlijke rundvlees curry met rijst, groenten en fruit als dessert. Hier kunnen we wel aan wennen. Het is inmiddels aardedonker geworden en we horen de junglegeluiden overal om ons heen. Rond een uur of acht maken we kennis met onze ranger voor de komende dagen, David. Morgen zullen we met hem een stevige hike gaan maken. Daarna maken we ons klaar voor een nachtelijke safari, de zogenaamde night ride.
De night ride
We klimmen bovenop een vrachtwagentje en daar is Mius weer. Hij is de spotter en zal met een felle schijnwerper op zoek gaan naar dieren. De truc, zo leren we, is de reflectie van de ogen te ‘vangen’. Dan weet je dat er iets zit.
Het is bovenop de auto frisser dan ik had verwacht, maar gelukkig heb ik nog een plastic poncho bij me die ik om me heen sla. Na een paar minuten ziet Mius al iets voor ons aan de kant van de weg. Het is een civetkat. Prachtig! De kat vlucht de struiken in, maar we hebben hem goed kunnen zien.
Zo stoppen we regelmatig als Mius weer iets ziet, een Sambar hert, een slapend vogeltje en zelfs een paar vliegende eekhoorns. Na bijna een uur tuffen, draait de auto om en rijden we terug naar het centrum. We zien niet veel meer, maar het is een leuke ervaring.
Eenmaal terug in het kamp moeten we nog flink haasten. Want het licht gaat om elf uur uit en we willen nog snel even douchen. De noodlamp doet het helaas niet en als het dan ineens echt elf uur is, gaan de ventilator en de lamp onverbiddelijk uit. Met behulp van het licht van mijn telefoon poets ik mijn tanden en kruip in bed. De opgeladen noodventilator brengt gelukkig wel wat verkoeling en ik val als een blok in slaap. Het is een mooie dag geweest.
De hike naar de kraterrand
De volgende ochtend vertrekken we meteen na het ontbijt met onze ranger David. Met een busje rijden naar we naar een andere plek in het park, Agathis Camp. Vroeger was dit een onderzoeksstation, maar een chagrijnige olifant en een vallende boom hebben het vernietigd. Er zijn plannen om het weer op te bouwen.
Maliau Basin, de naam zegt het al, is een soort van krater. Niet van een vulkaan, maar vele jaren geleden is een deel van de grond weggezakt waardoor het een grote kom is geworden. Wij zullen hier vandaan naar de rand gaan klimmen. Een klim van zo’n 600 meter.
We gaan op pad en lopen achter David aan door de jungle. Binnen een minuut of tien zijn we al doorweekt van het zweet. Klimmen met dit soort temperaturen is toch wat anders! Maar het is ook genieten. We horen het geluid van gibbons en de 6 o’clock cicade. Die werd vroeger door de lokale bewoners gebruikt als een soort klok.
Flink klimmen
Regelmatig moeten we flink klimmen met behulp van ladders of touwen. Onderweg wijst David ons op mooie planten en bomen. Zoals bijvoorbeeld de Agathisboom, waar het onderzoeksstation naar is vernoemd. Een paar keer hebben we een prachtig uitzicht op de vallei.
Het is echt een soort lost world waar Jurassic Park zich zou kunnen afspelen. David vertelt ons dat hij ook in de Danum vallei en bij de Kinabatangan River heeft gewerkt.
Maar Maliau is zijn favoriete plek. Waarom? Omdat het hier zo uitgestrekt en ongerept is en de dieren heel veel ruimte hebben. We zien wellicht nu niet zoveel dieren, maar dat is eigenlijk een goed teken. Ze kunnen zich hier nog verstoppen. In Kinabatangan zie je juist veel dieren omdat het park van alle kanten is ingesloten door palmolieplantages en ze geen kant op kunnen.
Vleesetende planten
We vragen of er ook een kans is dat we olifanten tegen kunnen komen. Het is niet onmogelijk, zegt David, maar de kans is niet groot. De meeste zitten nu in de Danum vallei. Ze trekken tussen de drie grote natuurgebieden in Sabah; Danum vallei, Kinabatangan River en Maliau Basin.
Bijna boven aangekomen, zien we de vleesetende Nepenthesis planten. Ik herken ze uit de Hortus Botanicus in Leiden. Maar hier staan ze gewoon in het echt, in allerlei maten en soorten. Dan hebben we ons doel bereikt. Drijfnat, moe, maar voldaan eten we onze lunch, die door de keukenbrigade van Maliau Basin is voorbereid. Rijst met een eitje. En als toetje een Kitkat en sinaasappel. Dat gaat er goed in.
Even later arriveren nog twee Deense mensen met ‘hun’ ranger en lunch. Het lijkt erop dat wij vandaag de enigen zijn die deze hike maken.
Ik voel mijn kuitspieren goed!
De terugweg gaat wat makkelijker dan de heenweg omdat we vooral dalen. Af en toe hoor ik een geluid alsof er een autoalarm afgaat. Dat is blijkbaar dezelfde cicade als die we op de heenweg hoorde. Maar nu met een ander geluid. Bijzonder! Rond een uur of 3 zijn we weer terug bij het vertrekpunt. Daar wachten we op het busje om terug te gaan naar het kamp. Ik voel mijn kuitspieren goed! Dit was een stevige tocht.
Eenmaal terug in het kamp, gaan we even lekker douchen en bijkomen op onze kamer. Die avond doen we het rustig aan en kletsen we tijdens het eten met een van de andere Maleisische gasten in het kamp.
Janel woont in Kota Kinabalu en het is leuk om via haar wat meer over de culture achtergronden van Sabah te weten te komen. Dit keer zorgen we overigens wel dat we op tijd terug zijn in de kamer, zodat we onze tanden rustig kunnen poetsen. Ook heb ik de WakaWaka-lamp al eerder opgezocht, zodat ik licht heb om ‘s nachts eventueel naar de wc te kunnen gaan. Stipt om 11 uur gaan het licht en de plafondventilator uit en vertrekken we naar dromenland.
Op pad met ranger Mius
Ook de volgende dag staan we op tijd op en gaan om 7 uur ontbijten. Rond een uur of 8 zullen we weer samen met David op pad gaan. Onze ranger blijkt door persoonlijke omstandigheden verhinderd te zijn om met ons mee te gaan, maar geen nood: spotter Mius zal zijn rol overnemen. Hij neemt ons mee naar de wildlife trail vlakbij het kamp. Hij geeft veel uitleg over de planten, dieren en bomen die we onderweg zien en het is daardoor extra interessant. Ik bedenk me dat ik deze wandeling eigenlijk wel aan het begin van onze reis in Noord-Borneo had willen doen, zodat ik gewapend met meer kennis door de jungle had kunnen lopen.
We zien in de verte ook een paar apen, maar of het gibbons of makaken zijn, weten we niet. Prachtig zijn ook de neushoornvogels die we af en toe horen en soms ook zien overvliegen. Na de wildlife trail komen we uit bij een camping en iets verderop een hangbrug.
Maliau Sky Bridge
Het uitzicht vanaf de brug is een van de mooiste die ik heb gezien tijdens deze reis. Precies zo, stel ik me de ongerepte jungle voor. Het doet me denken aan een fotoboek van natuurfotograaf Frans Lanting waarin ik vroeger vaak met mijn kinderen zat te bladeren.
Vanaf de hangbrug lopen we door naar de Maliau Sky Bridge, een aantal hangbruggen hoog tussen de bomen. Hoog in de lucht genieten we van de prachtige natuur en heerlijke junglegeluiden. We nemen ons voor hier vanmiddag rondom de schemer nog een keer terug te gaan.
Via een ander pad (Belian trail) langs de rivier lopen we terug naar het kamp. Mius wijst ons een plek aan om later die dag te gaan zwemmen. Tot het eind toe blijft de wandeling interessant dankzij de vele informatie die de ervaren ranger met ons deelt. Hij werkt hier dan ook al zo’n 12 jaar en heeft een enorme kennis!
We zijn net op tijd terug voor de lunch en ontdekken dat er verder niemand meer is. We zijn de enige gasten op dit moment. Vreemd, het is zo’n magisch mooie plek, maar blijkbaar toch lang niet zo populair als de Danum vallei of Kinabatangan River.
Terug naar de Maliau Sky Bridge
Halverwege de middag gaan we op eigen houtje terug naar de rivier om daar even bij te komen. Het is nog niet gemakkelijk om over de gladde stenen het water in te komen, maar als ik eenmaal in het midden van de rivier ben, is het heerlijk om het verkoelende water over me heen te laten stromen. Als ik er weer uit ga, ben ik echt wel even lekker opgefrist. Rond een uur of vijf lopen we over de hangbrug door naar de Maliau Sky Bridge.
Daar gaan we op ons gemak zitten. Af en toe doe ik mijn ogen dicht om te genieten van de geluiden van de vogels, krekels, cicaden, apen en neushoornvogels. Het is onze allerlaatste dag in de jungle van Sabah. Morgen gaan we terug richting Kota Kinabalu en van daaruit via Singapore weer naar huis. Als het echt begint te schemeren, nemen we met enige tegenzin afscheid van dit prachtige plekje.
De laatste night ride
Omdat we er maar geen genoeg van kunnen krijgen, hebben we nog een laatste nachtsafari geboekt. Hopelijk zien we nog wat dieren die we niet eerder zagen tijdens onze eerste rit. Dit keer hebben we maar liefst twee spotters.
Al snel zien we weer een civetkat en een paar vliegende eekhoorns. We zien nog een paar civetkatten. Dan gebeurt er lange tijd niets meer. Ondertussen zien we onweer steeds dichterbij komen. Het is een prachtig, maar ook beetje beangstigend schouwspel. Zeker als je je realiseert dat we onbeschermd bovenop een metalen voertuig zitten. We zijn al op de terugweg als Mius, onze spotter, de auto nog een keer laat stoppen. Aan de rechterkant van de auto loopt een kat en niet zomaar een. Het is een luipaardkat. Wat een prachtig dier zeg! Voor mij kan deze avond niet meer stuk. En het onweer houdt zich gelukkig gedeisd.
Het zit er bijna op. Nog een nachtje slapen en dan moeten we weer weg uit deze verborgen vallei.
Afscheid bij de uitkijktoren
De volgende ochtend pakken we na het ontbijt in en nemen afscheid. Op de terugweg naar de hoofdweg maken we een laatste stop bij de uitkijktoren. Voordat we daar aankomen, zien we nog 5 neushoornvogels overvliegen. Alsof ze afscheid van ons komen nemen! Eenmaal bovenop de toren genieten we een allerlaatste keer van het uitzicht op dit prachtige natuurgebied. Dit is een uniek park waar ik graag nog een keer terug wil komen. En dan zal ik zeker een meerdaagse wandeltocht gaan doen.
We slalommen langs de talrijke kuilen op de weg en dan staan we weer op de grote doorgaande weg. De verborgen vallei laten we achter ons, maar in ons hart nemen we haar een klein beetje mee naar huis.
Over Maliau Basin Conservation Area
Maliau Basin Conservation Area ligt in Zuid-Sabah en staat ook wel bekend als Sabah’s Lost world. Het is een van Sabah’s grootste natuurlijke schatten. Het heeft de hoogste beschermingsklasse (klasse 1). Het is tevens een onderzoekscentrum waar veel onderzoek plaatsvindt naar de unieke flora en fauna in het gebied.
Vanwege de unieke geologie, topografie, bodemsoorten en variatie in hoogtes van 215 meter tot boven de 1650 meter zijn er maar liefst 12 verschillende bostypes in Maliau Basin. De verspreiding daarvan is complex, met vele overlappingen en overgangsgebieden.
Wat kun je allemaal doen in Maliau Basin?
Als je een verblijf boekt bij Maliau Basin, is er een aantal activiteiten inbegrepen bij de accommodatie. Dat zijn de activiteiten die wij ook hebben gedaan: de klim naar de rim, de wandeling langs de diverse trails met uitleg en over de Maliau Sky Bridge. De nachtsafari’s zijn extra bij te boeken. Wij betaalden daarvoor circa 30 euro voor ons gezin per safari. Een bezoek aan de uitkijktoren, circa 2 kilometer van het kamp, is prima te doen op eigen houtje. Nabij het park zijn een paar trails die je zelf kunt lopen. En het zwemmen in de rivier is ook een heerlijk verfrissend uitstapje. Het eten (driemaal per dag een uitgebreid buffet) is tevens inbegrepen bij een verblijf.
Maliau Basin is ook een perfecte plek voor meerdaagse trektochten. In het gebied zijn namelijk meerdere kampen waar je kunt overnachten. Hoe mooi is het om in deze ongerepte natuur te kunnen wandelen en er de nacht door te brengen? In het gebied bevinden zich tal van watervallen die er zeer aantrekkelijk uitzien op de foto’s. Als ik ooit terugkeer naar Maliau Basin, zal ik zeker zo’n meerdaagse tocht gaan doen. Hiervoor moet je weliswaar extra betalen, maar de kosten vallen mij erg mee.
Natuurlijk is dit ook een perfecte plek om bijzondere vogels te spotten en te fotograferen.
Meer informatie over Maliau Basin Conservation Area, wat je er allemaal kunt doen en hoe je jouw verblijf en activiteiten kunt reserveren, vind je op hun website. Er zijn bijna geen Nederlandse reisorganisaties die Maliau Basin opnemen in hun rondreizen in Sabah. Dat is jammer want het is echt de moeite waard. Gelukkig heeft reisorganisatie Van Verre wel een bouwsteen waarbij je aantal dagen in Maliau doorbrengt.
Tot slot
Maliau Basin is nog niet bekend bij Nederlandse bezoekers. Onterecht vind ik, want het is echt een prachtig ongerept en uniek stukje natuur in Sabah. Een ideale plek voor dagtochten en meerdaagse hikes. Je kunt er prima overnachten, lekker eten en het personeel is er super aardig. De rangers waar wij mee op pad zijn gegaan, weten veel en zijn ook zeer betrokken bij de natuur. Maliau Basin Conversation Area is echt wel een meerdaags verblijf waard tijdens een rondreis op Sabah. Een verblijf in de verborgen vallei is te boeken via Van Verre.
Wil je meer wildlife van dichtbij zien op Sabah, dan is de Kinabatangan Rivier de ideale plek. Yvonne Reist Verder schreef er een mooi artikel over: Kinabatangan Rivier, de plek om wildlife te zien op Borneo.
Samenwerking
Voor dit artikel ben ik een samenwerking aangegaan met het Maliau Basin Studies Centre. Graag wil ik de medewerkers van het Studies Centre hartelijk bedanken voor hun medewerking tijdens ons verblijf. Het artikel heb ik op eigen verantwoordelijkheid geschreven. Het copyright van alle foto’s berust bij mij. De eindredactie was in handen van Astrid van Unen van U-producties.
