Citywalk Maastricht: een historische stadswandeling langs kazematten, kerken en kroegen

Maastricht is een van mijn meest favoriete steden van Nederland. Ik kom er minimaal één keer per jaar en word altijd weer aangenaam verrast. Een goede manier om de stad beter te leren kennen, is deze stadswandeling in Maastricht. Ze voert je langs de mooiste plekjes van de oudste stad van Nederland. Samen met mevrouw Vakantaseren ga ik op pad. Wandel je mee?

Ontdek de geheimen van de kazematten tijdens je stadswandeling in Maastricht

Vlakbij het vertrekpunt van de citywalk door Maastricht liggen de kazematten. Het is een goede start om je te verdiepen in de geschiedenis van de stad. We hebben ons vooraf online aangemeld voor een rondleiding met gids en rond een uur of 2 verzamelen we bij het Bastion in het Waldeckpark.

David van Maastricht Underground is onze gids en samen met 5 anderen gaan we de kazematten in. De onderaardse tunnels dateren al van eeuwen geleden, maar de gangen waar we vandaag doorheen lopen, zijn gebouwd in de negentiende eeuw, als verdedigingswerk aan de westkant van de stad. Er zijn maar liefst zo’n 13 kilometers aan tunnels en gangen en een klein deel daarvan gaan we vandaag verkennen.

Het wordt een onderhoudende ontdekkingstocht door de tijd. Vanaf de tijd van Napoleon tot en met de Koude oorlog spelen de kazematten een belangrijke rol bij het beschermen van de Maastrichtenaren. Het is maar goed dat David bij ons is, want als je hier op eigen houtje rond gaat zwerven, kan je wel eens goed verdwalen.

Het is altijd fijn om op pad te zijn met een gids die weet waar hij het over heeft en dat met veel humor en aandacht over kan brengen. Dit bezoek is zeker een ideale start voor onze stadswandeling.

Koffie met een stukje vlaai bij de Tramhalte

Ruim anderhalf uur later bedanken we David en nemen afscheid van hem en de andere deelnemers. Omdat we rechtstreeks na een lange treinreis hier in de rondleiding zijn beland, lusten we nu wel iets te eten en drinken. Dat komt goed uit want de feitelijke stadswandeling begint bij café de Tramhalte, zo´n honderd meter verderop.

Dat blijkt een gezellig cafeetje waar we nog net het allerlaatste stukje rijstevlaai weten te bemachtigen. Van de bakkerij van de Bisschopsmolen, een bekend Maastrichts adresje, waar we later tijdens onze wandeling nog langs zullen lopen. Na mijn vele bezoeken aan Zuid-Limburg heb ik inmiddels geleerd dat dit meestal het soort vlaai is dat als eerste op is. Aangesterkt door een warm bakkie en een smakelijk stukje Limburgse traditie gaan we nu echt op pad.

Er is geen uitgebreide beschrijving beschikbaar, dus we volgen zo goed en kwaad als het kan de route op het kaartje. We passeren de kazematten en het bastion in het Waldeckpark weer en komen iets verderop in het Aldenhofpark. Dit stuk herken ik van een wijnwandeling die we hier een paar jaar terug hebben gemaakt tijdens een weekend in 2021. Het weekend waarin ik voor het eerst op zoek ging naar de verdwenen schat van de Freule van Neercanne.

Het mysterie rond musketier D´Artagnan

Over die schat gesproken, ik heb hem nog steeds niet gevonden, maar ik kan wel verklappen dat er zeer binnenkort een spannende ontknoping komt. Maar dat is een ander verhaal. Of dat ook geldt voor het mysterie rond de beroemde musketier D´Artagnan, weet ik nog niet. Ken je dat verhaal al? D’Artagnan is de enige van de musketiers van Alexandre Dumas die echt heeft bestaan. Hij speelde een belangrijke rol bij de verovering van Maastricht door het Franse leger van Lodewijk XIV. Hij is daarbij gesneuveld en is daarna in, jazeker, Château Neercanne, opgebaard geweest. Dit diende destijds als hospitaal voor de Franse edelen. Daarna is zijn lijk verdwenen en sindsdien weet niemand waar hij begraven is. In een massagraf? Onder de kerk van Wolder? In de buurt van het Château?

Het is een groot mysterie en houdt de (Franse) gemoederen al jaren bezig. Misschien is het interessant om me daar eens verder in te verdiepen. Maar niet vandaag,  want nu maken we een stadswandeling. Hoe ik op D’Artagnan kom? Dat is simpel, we passeren een standbeeld van deze musketier, op de plek waarop de Fransen een bres zouden hebben geslagen in de stadsmuur.  Dat vind ik zo leuk aan Maastricht, de historische verhalen liggen hier gewoon voor het oprapen.

We lopen langs de Jeker verder door het park, steken het riviertje over en lopen de stad in via een gat in de muur. Daar beklimmen we om de hoek de stadswal. Op dit stuk is de stadsmuur nog heel goed bewaard gebleven en eenmaal bovenop heb je een mooi uitzicht op zowel de oude binnenstad met haar mooie kerken als op de omgeving buiten de stadswal waar vroeger de landerijen lagen.

Sint-Servaas kerk met haar schitterende schatkamer

Dit is een mooi stukje historisch Maastricht met de slingerende Jeker, de smalle straatjes, oude stadsmuren en klassieke huizen. Het lukt gelukkig redelijk goed om te navigeren met behulp van het kaartje en vaak herken ik waar we zijn.

Zeker als we voor de Sint-Servaaskerk staan, een bijzondere kerk. Als je tijd hebt, loont het om hier naar binnen te gaan en de kerk en haar schitterende schatkamer te bezoeken.

De kerk dankt zijn naam aan Sint-Servaas, een belangrijke heilige uit de vijfde eeuw.

De schatkamer onder de kerk bevat een unieke collectie met religieuze artefacten en relieken. Een reliek is (een stuk van) een lichaamsdeel van een heilige.

In vroegere tijden speelden deze relieken een hele belangrijke rol in het geloof. In de schatkamer bevindt zich een stukje van de schedel van Servaas. Maar er is hier in de kerk nog veel meer indrukwekkends te zien, zoals de schrijn van Sint-Servaas, die eenmaal in de zeven jaar tijdens de zogenaamde Heiligdomsvaart in een processie door de stad wordt gedragen.

En laat dat nou net dit jaar zijn! Ik ga proberen daarbij te zijn in juni. En vergeet zeker niet even de hoofdingang van de kerk te bekijken tijdens je bezoek. Dat noem ik nog eens een entree.

Het Fotomuseum aan het Vrijthof

We verlaten de kerk en lopen langs de Sint Janskerk richting het Vrijthof. Vandaag is er geen optreden van André Rieu. Op de vele terrasjes aan het plein ziet het er op deze zaterdagmiddag, ondanks de kou, erg gezellig uit. We passeren het Fotomuseum en dan stelt mevrouw Vakantaseren voor om hier naar binnen te gaan. Ze heeft net een Museumkaart aangeschaft en er is een tentoonstelling. We kunnen dan meteen even opwarmen. Het gebouw is gevestigd in het Spaans Gouvernement aan het Vrijthof, een van de oudste, niet-kerkelijke gebouwen van de stad.

Mooi om te zien hoe men hier in dit gebouw oud en nieuw op een originele manier met elkaar heeft verbonden. De fototentoonstelling is trouwens erg de moeite waard, maar op het moment van publicatie van dit artikel zal er alweer een nieuwe zijn: ‘Between the sea and the sky’ van de beroemde fotograaf Jimmy Nelson. Ook zeker de moeite waard volgens mij.

Dominicanenkerk, de mooiste boekhandel van Nederland?

Als je het Vrijthof oversteekt vanuit het Fotomuseum naar de overkant en dan een klein stukje rechtsaf slaat, sta je voor de voormalige Dominicanenkerk. Hierin zetelt nu een boekhandel en eerlijk is eerlijk, dit vind ik toch wel met stip de mooiste boekhandel van Nederland. Alsof het gebouw er speciaal voor is ontworpen. Het is weliswaar een paar honderd meter extra op en neer lopen vanuit deze stadswandeling, maar ik beloof je dat je er geen spijt van krijgt. Er zit een café in de kerk dus wellicht ook een aangename plek om even op te warmen tijdens een bezoek aan de stad.

Een kaarsje aansteken bij de kapel Onze-Lieve-Vrouwe ‘Sterre der Zee’

We pakken onze stadswandeling door Maastricht weer op en lopen via de Bredestraat richting het Onze Lieve Vrouweplein. Onderweg passeren we mooie winkels en gezellige kroegen. Nog even volhouden. Op dit plein vind je de Onze Lieve Vrouwenkerk met ernaast de Kapel Onze-Lieve-Vrouwe ‘Sterre der Zee’. Dit is voor mij een vaste stop als ik in Maastricht ben. Om een kaarsje aan te steken voor iemand of even een moment te bezinnen. De ingang van de kerk ligt naast de kapel. Ook dit is trouwens een bijzondere kerk, heel massief, sober en donker. Het nodigt daarbinnen uit tot verstilling.

Langs de Maas

Na de kapel slingeren we door mooie oude straatjes en staan dan voor het eerst oog in oog met de Maas. We beklimmen een trappetje en over de kademuur lopen we een stukje langs deze brede rivier die de stad haar naam heeft gegeven. Verderop verlaten we de kademuur en passeren de Helpoort, een van de bekendste Middeleeuwse poorten van de stad.

Inmiddels begint het te schemeren en het wordt er ook niet warmer op, dus we versnellen onze pas.

Uiteindelijk komen we weer bij de opening in de stadsomwalling en lopen we via het Aldenhofpark terug naar ons vertrekpunt. We begroeten D’Artagnan nogmaals en als het dan net donker is, zijn we weer bij ons vertrekpunt, het Bastion in het Waldeckpark. Onze ov-fietsen staan er gelukkig nog.

Iech vin diech sjiek, Mestreech!

We kijken terug op een erg geslaagde stadswandeling door Maastricht, een stad met een rijke historie en veel cultuur.  En nu hebben we zin in een drankje! En waar kan je dat beter doen dan in de Stadsbrouwerij van Maastricht. Deze ‘Royale Martinus’ heb ik wel verdiend. Tevreden nippend aan mijn Maastrichtse biertje denk ik bij mezelf: ‘Iech vin diech sjiek, Mestreech!’

Praktische informatie over deze stadswandeling in Maastricht

Deze stadswandeling in Maastricht staat op de website van Visit Zuid-Limburg en is een echte aanrader om kennis te maken met de mooiste straatjes en bezienswaardigheden van de stad. Als je ook de diverse genoemde locaties onderweg wilt bezoeken, zou ik er ruim de tijd voor nemen. De wandeling is 7 kilometer en begint en eindigt bij café de Tramhalte. 

Voor de rondleiding door de Kazematten hebben we vooraf een rondleiding gereserveerd via
Maastricht Underground. Om de Sint-Servaaskerk en de schatkamer te bezoeken, moet je een ticket kopen. Dat kan gewoon ter plaatse. Je museumkaart is hier niet geldig.

In deze reisgidsen vind je ook veel leuke tips en adressen voor een bezoek aan Maastricht.

Het Fotomuseum aan het Vrijthof is wel met een Museumkaart toegankelijk. Vanaf 9 februari 2025 is er de tentoonstelling ‘Between the sea and the sky’ van Jimmy Nelson. Voor deze tentoonstelling betalen houders van een Vriendenloterij VIP-pas of Museumkaart €1,50.

De Onze Lieve Vrouwenkerk en de kapel zijn vrij toegankelijk.

Horeca onderweg

Tijdens deze stadswandeling in Maastricht is er onderweg meer dan voldoende horeca te vinden. Tijdens ons citywalk hebben we heerlijke vlaai gegeten bij de Tramhalte.

Lekker eten bij de Preuverij, de gezelligste eetkamer van Maastricht

Het diner hebben we genoten bij de Preuverij, een gezellig eetcafé in de stad met lekker eten voor een schappelijke prijs.

Als ik een paar weken later nog eens in Maastricht ben, hoef ik niet lang na te denken waar ik wil gaan eten. Wederom smaakt de maaltijd me hier prima en de bediening is er echt top. Hier voel ik me echt thuis dus voortaan als ik in deze stad ben, ga ik naar deze gezelligste eetkamer van Maastricht.

Voor een lekker biertje, ga ik meestal naar de Stadsbrouwerij aan de Maas, waar het lokaal gebrouwen bier altijd smaakt.

Overnachten in Maastricht: de praktische of de sjieke optie

Tijdens het weekend in januari waarin we deze stadswandeling in Maastricht

doen, hebben we overnacht in The Green Elephant Hostel. Dit hostel ligt vlakbij het station en is me tijdens diverse bezoeken aan Maastricht zeer goed bevallen. De eerste keer heb ik geslapen op een stapelbed in een slaapzaal, de tweede keer in een tweepersoonspod (met een deur die dicht kan) in een ruimte met andere pods en de derde keer in een eigen kamer (met eigen douche).

Alle keren wel met een gemeenschappelijke toilet. Het leuke aan de Green Elephant vind ik de gemeenschappelijke ruimtes, zowel binnen als buiten. Er hangt hier een gemoedelijke sfeer en je treft er allerlei soorten gasten.

Wil je sjiek overnachten, dan kan ik je het Kruisherenhotel warm aanbevelen. Zelf heb ik ook de eer en het genoegen gehad om hier een keer te mogen overnachten en dat was oprecht een verblijf in hemelse sferen. In het artikel over het Kruisherenhotel kun je mijn ervaringen nog eens teruglezen. Dit is natuurlijk wel een andere prijsrange dan het hostel, maar ik garandeer je een onvergetelijke ervaring.

Boek nu bij Booking.com jouw verblijf bij The Green Elephant Hostel of het Kruisherenhotel.

Trakteer me op een kopje koffie of stukje vlaai?

Vind je dit een leuk verhaal? Trakteer me dan eens op een kop koffie of een stukje vlaai. Dat kan via de button hieronder. Met jouw bijdrage kan ik verhalen blijven maken.

Samenwerking

Dit artikel over de stadswandeling in Maastricht heb ik op eigen initiatief/kosten geschreven en bevat affiliate links. Als jij een boeking maakt via een van de links, krijg ik daarvoor een kleine vergoeding. Dit kost jou niets extra’s en met deze inkomsten kan ik mijn verhalen blijven maken. De eindredactie was deze keer in handen van Mevrouw Vakantaseren. Alle foto’s in het artikel zijn van mij. Behalve de twee foto’s van de tentoonstelling van Jimmy Nelson in het Fotomuseum. Die heb ik met toestemming van Léontine Lamers, Monumentenfotograaf, gebruikt. Meer van haar werk vind je op haar Instagramaccount.