Leer Noordwest Overijssel beter kennen tijdens deze drie afwisselende fietstochten

Voor outdoor liefhebbers is Noordwest Overijssel een perfecte bestemming. Je kunt er prachtig wandelen, kajakken en fietsen in het Nationaal Park Weerribben – Wieden en bij de Koloniën van Weldadigheid. Tijdens een meerdaags verblijf in deze streek, maak ik samen met mevrouw Vakantaseren diverse fietstochten. In dit artikel beschrijf ik drie van de mooiste routes die we hebben gedaan.

1) Peddelen op de pedalen dwars door de Weerribben

Tijdens het Hemelvaartweekend brengen we een aantal aangename dagen door in en rondom het Nationaal Park Weerribben – Wieden. Onze standplaats is Dwarsgracht, een klein charmant plaatsje niet ver gelegen van het bekende Giethoorn. Hoe komen we daar, vragen we ons af, want we hebben geen eigen auto. We kiezen voor een reis per trein naar Steenwijk. Daar zullen we ov-fietsen huren om bij onze B&B te komen en in het gebied mobiel te kunnen zijn. Zo gezegd, zo gedaan.

Als we in onze B&B in Dwarsgracht aankomen, treffen we daar tot ons genoegen een tas met veel regio-informatie aan via de Stichting Nationaal Park Weerribben-Wieden. Er zit ook een fietskaart bij die we goed kunnen gebruiken als we rond gaan peddelen op onze pedalen.

Fiets- en voetgangerspontje bij Jonen

Er staan 5 kant-en-klare routesuggesties op de fietskaart, maar wij kiezen ervoor om zelf een route samen te stellen. Met Dwarsgracht als vertrekpunt. Vanuit onze B&B gaan we eerst richting Jonen, daar is namelijk een fiets- en voetgangerspontje om ons over te zetten. Anders moeten we een heel eind omfietsen. Jonen zelf is een prachtig gehucht aan het water met een paar kleine rietgedekte boerderijtjes.

Blokzijl aan de Zuiderzeedijk

Eenmaal aan de overkant voert onze tocht verder. Dwars door de landerijen slalommen we naar Blokzijl. Dat blijkt een hartstikke leuk havenstadje te zijn, dat vroeger aan de Zuiderzee lag. Een heerlijk plekje om een tussenstop te maken voor een koffiebreak of borrel als je er wat later op de dag doorheen komt. Zoals we later die week zelf proefondervindelijk ervaren als we na een andere trip weer hier passeren.

Bij de sluis zie ik een bekende naam: ‘Kaatje bij de Sluis’. Het is een gerenommeerd restaurant met een Michelin-ster dat inmiddels nationale bekendheid heeft verkregen. Ooit, toen we nog geen kinderen hadden, gingen we vaker in dit soort gelegenheden eten. En ‘Kaatje’ stond toen ook op mijn bucket list. Vandaag moeten we weer verder, een andere keer misschien? Eerst nog even sparen…

Vanuit Blokzijl rijden we een stuk over de voormalige Zuiderzeedijk. Het is moeilijk voor te stellen dat dit vroeger zee was, daar is nu eigenlijk niets meer van te herkennen. We slaan de dijk af en koersen af op Nederland.

Welkom in Nederland

Dit gebied heeft meerdere grappige plaatsnamen. Denk bijvoorbeeld aan ‘Muggenbeet’ (dat niets te maken blijkt te hebben met stekende muggen), maar ook ‘Nederland’. Het is een klein dorpje met een paar huizen en boerderijtjes. Voor je het weet, hebben we Nederland al weer achter ons gelaten.

We komen op een bijzonder mooi stuk van de route, richting Kalenberg. We bevinden ons nu midden in het natuurgebied de Weerribben. Eerder deze week hebben we hier ook een wandeling gemaakt, precies de andere kant op en daardoor weten we een leuke plek voor een picknick aan het water, vlakbij bij een vogelkijkhut.

Kalenberg in het hart van de Weerribben

Na de picknick pakken we de draad weer op en rijden door naar Kalenberg. Echt een leuk stukje om doorheen te fietsen, heerlijk groen, dwars door de Weerribben. Kalenberg is een pittoresk dorpje in het hart van de Weerribben waar bijna alle huizen aan het water liggen, de Kalenberggracht. Het is een geliefde pleisterplaats voor boten, wandelaars, fietsers en kajakkers. Tijdens ons meerdaagse verblijf in het gebied komen wij hier ook een paar keer doorheen. Mag ik zeggen dat ik dit plaatsje eigenlijk stiekem leuker vind dan Giethoorn? Ja dat mag ik, zou Mart Smeets zeggen.

Vanuit Kalenberg blijven we het water volgen richting Ossenzijl. Ik let extra op want hier ergens in de buurt woont een collega met zijn gezin. In Ossenzijl steken we het water over en gaan aan de overkant dwars door de Weerribben terug richting Wetering. Die collega heb ik niet kunnen spotten. Het is weer een prachtig stuk met afwisselend natuur en platteland en onderweg mooie vergezichten.

Muggenbeet

Even voorbij Wetering ligt Muggenbeet. In een artikel over onze wandeltochten in dit gebied schreef ik al waarom Muggenbeet echt zo heet. Muggenbeet is inmiddels ook bekend vanwege een erg leuk cafeetje, Geertien genaamd. Met een heerlijk terras aan het water is dit echt een aanrader voor een pitstop.

Vanaf Muggenbeet is het niet meer zover naar Dwarsgracht. Eerst een stukje langs het Giethoornse meer en dan de weg vervolgen richting Giethoorn. Hier beginnen onze benen te verzuren. OV-fietsen zijn handig, maar niet helemaal ideaal om lange fietstochten mee te maken. Als we dan ook nog de wind vol tegen hebben, voelen we dat het wel genoeg is voor vandaag. Bij een bruggetje een paar kilometer voor Giethoorn slaan we rechtsaf richting onze B&B. Nog een bruggetje en een leuk schelpenpaadje over en dan staan we weer in ‘ons dorp’. We kijken terug op een prachtige fietstocht dwars door de Weerribben en de pittoreske plaatsjes van het gebied.

Alle knooppunten van deze route

Voor deze route hebben we gebruik gemaakt van de fietskaart van Noordwest Overijssel. Daarop staan ook de knooppunten vermeld en die hebben we gebruikt om onze eigen route te maken. Ideaal.

Knooppunten: 52 (Dwarsgracht), 51 (via pontje Jonen), 44 (Blokzijl), 41 (Baarlo), 42 (Nederland), 14 (Kalenberg), 10 en 11 (Ossenzijl), 13, 6, 50 (Wetering), 53 (via Muggenbeet) en dan weer terug bij 52 (Dwarsgracht).

2) Rondje Giethoorn

Je kunt natuurlijk niet in dit gebied geweest zijn zonder een bezoek aan Giethoorn. Op een zondagmiddag fietsen we hier, samen met vrienden die een nachtje zijn komen logeren, naar toe. Dit keer volgen we niet echt een knooppuntenroute, maar gaan we een beetje op ons gevoel af. Vanuit Dwarsgracht rijden we naar Zuideinde, het meest zuidelijke deel van Giethoorn. We passeren het hotel waar we in 2022 hebben overnacht tijdens ons allereerste verblijf in het Venetië van het Noorden. In het begin kunnen we nog wel fietsen op het smalle fiets/voetpad, maar al snel kunnen we vanwege de vele voetgangers beter veiligheidshalve afstappen.

File op het water

Het is zondagmorgen en we zijn vandaag zeker niet de enige bezoekers. Zowel op het land, als het water is het erg druk. Het valt me op dat er minder Aziaten zijn dan ik had verwacht. Het lijkt er op of hun plek is ingenomen door mensen uit het Midden-Oosten en de Golfstaten. Met de fiets aan de hand lopen we langs het water en af en toe moet ik lachen als ik de filevorming op het water zie.

Een Gieterse Bol bij de Fanfare

Bij het beroemde café de Fanfare stallen we onze fietsen. Dit plekje is bekend van de gelijknamige film die Bert Haanstra hier ooit in Giethoorn heeft opgenomen. Bij de Fanfare zit een aangenaam terras, weet ik nog van onze vorige bezoek, en ik test voor het eerst van mijn leven een Gieterse Bol. Met advocaat. Ik voel me net een oud opaatje, maar het smaakt er niet minder om.

Na de koffiebreak vervolgen we onze route door Giethoorn. Voorbij de Middenbuurt wordt het wat rustiger en kunnen we weer op de fiets stappen. Als je uit de drukte bent, heeft Giethoorn toch wel echt zijn charmes. Wat een prachtige huizen staan hier aan het water. Bij Noordeinde rijden we het dorp weer uit en slaan weer af, terug naar Dwarsgracht.

Het is een leuk rondje om Giethoorn even te verkennen. Tegelijkertijd zou ik op drukkere dagen gewoon de fiets ergens parkeren en er op je gemak doorheen wandelen. Ook met drukte is het een interessant en bijzonder dorp.

3) Ontdek de Koloniën van Weldadigheid per fiets

Voor onze derde fietstocht in Noordwest Overijssel hebben we een wat langere aanrijroute. Met vrienden die een nachtje komen logeren in Dwarsgracht, hebben we afgesproken om samen een fietstocht te doen door de Koloniën van Weldadigheid. De parkeerplaats in Steenwijkerwold lijkt op de kaart een goede plek voor hen om te parkeren en van daaruit gezamenlijk te vertrekken. Dat is op zich al een aardig stuk fietsen vanaf onze B&B.

Kort intermezzo over UNESCO Werelderfgoed de Koloniën van Weldadigheid

In de negentiende eeuw komt sociaal bewogen generaal Johannes van den Bosch met een plan om de armoede in de grote steden te bestrijden en hij start met de Maatschappij van Weldadigheid. Deze Maatschappij sticht zeven landbouwkoloniën, vijf in Nederland bij de Veengebieden en twee in België. In de koloniën kunnen arme stedelingen een huisje en een stukje grond of werk krijgen. Frederiksoord, Willemsoord en Wilhelminaoord zijn de eerste vrije koloniën. Kinderen gaan er naar school en er is een eigen ziekenfonds. Er komen kerken, winkels en zelfs rustoorden.

Maar er zijn ook stedelingen (vooral bedelaars en landlopers) die niet uit vrije wil naar het gebied verhuizen. Voor hen wordt een drietal onvrije Koloniën gesticht. Ommerschans, Veenhuizen en Merksplas (België). Ook weeskinderen uit de grote steden worden hierheen gestuurd.

Inmiddels zijn de Koloniën van Weldadigheid erkend als UNESCO Werelderfgoed en is het meer dan de moeite waard een keer kennis te maken met dit gebied en haar interessante historie. Na aanleiding van een eerder bezoek aan Veenhuizen schreef ik al eens een artikel over de Koloniën.

Fietstocht langs de vrije Koloniën van Weldadigheid

Na dit korte historische intermezzo vervolgen we onze fietsroute weer. In Steenwijkerland ontmoeten we onze vrienden. Zij hebben hun goeie fietsen meegenomen. Ons plan om op het station in Steenwijk voor deze tocht e-bikes te huren, is helaas mislukt. Dus ook vandaag zullen we de klus met de ov-fietsen moeten klaren.

De fietskaart met de knooppunten biedt gelukkig weer uitkomst vandaag. Vanuit Steenwijkerwold rijden we eerst richting Willemsoord. Een van de eerste vrije Koloniën van Weldadigheid. Omdat we samen met vrienden rijden, wil ik onderweg niet overal stoppen om foto’s te maken. Er is hier ogenschijnlijk niet meer zo veel terug te zien van de tijden van weleer, maar ik spot in het dorp wel diverse informatieborden waarop het historische verhaal van Willemsoord wordt verteld.

Koffie bij de Maartjestuin

Ergens in het Eeserveld schijnt een theetuin te zijn waar we een mooie pitstop kunnen maken. Via een bosrijke route vanuit Willemsoord slingeren we daar heen. Het is een heerlijk gebied om doorheen te fietsen. De Maartjestuin is een aangename verrassing. Niet in de laatste plaats omdat er veel originele (glas)kunstwerken te zien zijn. En de tuin zelf is ook een klein paradijsje. Echt een aanrader als je hier een keer in de buurt bent.

Proefkolonie Frederiksoord

In de volgende kolonie Wilhelminaoord slaan we af naar Frederiksoord. Dit plaatsje herinner ik me van mijn eerdere reis naar de Koloniën. Het is zelfs nog mooier dan ik me herinner. Hier kun je nog echt ervaren hoe het er uitgezien heeft twee eeuwen geleden. Er is inmiddels een museum, dat er vorige keer nog niet was. En je kunt ook oude koloniehuisjes en andere historische gebouwen bezoeken. Ik neem me voor om hier nog eens terug te komen om op mijn gemak rond te kijken.

Na Frederiksoord trappen we verder richting Steenwijk. Hier nemen we even tijdelijk afscheid van elkaar omdat wij nog helemaal terug moeten rijden naar Dwarsgracht. Daar zullen we onze vrienden weer ontmoeten. Eenmaal terug in Dwarsgracht zijn we best wel een beetje moe. Niet gek als je bedenkt dat we zeker zo’n zestig kilometer hebben gefietst op ov-fietsen zonder versnellingen.

De knooppunten van de fietsroute door de Koloniën van Weldadigheid

UNESCO Werelderfgoed de Koloniën van Weldadigheid in Noordwest Overijssel en Drenthe is echt een perfecte aanleiding voor een mooie fietstocht. Een mooie combinatie van cultuur, historie en natuur. Het kan zeker geen kwaad om je vooraf al een beetje te oriënteren op de geschiedenis van dit gebied. Echt interessant.

Wij hebben de volgende knooppunten gevolgd: 37 (Steenwijkerwold), 47 (Willemsoord), 91, 90, 92 (Eeserveld), 42, 49 (Wilhelmanoord), 47 (Frederiksoord), 46, 71, 16, richting 92 en halverwege afslag naar 30 (Steenwijk).

Praktische informatie

In Noordwest Overijssel zijn tal van mogelijkheden voor een mooie fietstocht. Bij het bezoekerscentrum kun je een handige fietskaart aanschaffen (€ 6,95) waarmee je je eigen tochten kunt uitstippelen in dit gebied. Op deze kaart vind je 5 kant-en-klare routes, 552 km beborde knooppuntroutes en daarmee kun je makkelijk je eigen wegen samenstellen.

De Weerribben-Wieden-app wijst je de weg

Het is zeker een aanrader om de gratis app van Weerribben-Wieden te downloaden. Hierop vind je vele tips voor allerlei leuke activiteiten en fietstochten in het Nationaal Park.

Overnachten in en rondom Nationaal Park Weerribben–Wieden

Er is voldoende aanbod voor overnachtingen in het gebied van de Weerribben – Wieden. Wij hebben overnacht in een Airbnb in Dwarsgracht. Natuurhuisje biedt veel mooie natuurhuisjes met prachtig uitzicht in de omgeving van het Nationaal Park.

Samenwerking

Voor dit artikel ben ik een samenwerking aangegaan met de Stichting Nationaal Park Weerribben–Wieden. Alle foto’s in dit artikel zijn van mij en mogen zonder voorafgaande toestemming niet gebruikt worden. In dit artikel staat een affiliate link. Als je via die link iets boekt, krijg ik daarvoor een kleine provisie. Het mooie is dat het jou niets extra’s kost. De eindredactie is in handen van Astrid van Unen, van U-producties.